Biến đổi khí hậu đang từng bước thay đổi môi trường sống và cách sống của nhiều quốc gia trên toàn thế giới. Các đất nước phải đưa ra những giải pháp để xây dựng một lối sống ổn định và bền vững hơn. Trong đó ưu tiên phát triển đô thị xanh, thân thiện với môi trường đang trở thành xu hướng ưu tiên hàng đầu mà nhiều nơi đang hướng tới.

Một đô thị gọi là chuẩn “xanh” cần đáp ứng những tiêu chí như mật độ cây xanh trên đầu người, nguồn nhiên liệu tái tạo, các công trình xanh, giao thông công cộng và các chương trình bảo tồn các công trình lịch sử - văn hóa. Đặc biệt, yếu tố quan trọng nhất là mang cuộc sống con người hòa hợp với thiên nhiên, tạo dựng lối sống lành mạnh và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường.

Mặc dù là đất nước nghèo tài nguyên thiên nhiên nhưng Nhật Bản vẫn luôn ưu tiên đẩy mạnh công cuộc quy hoạch các đô thị gắn liền với phong cách sống “xanh”. Chứng minh rõ nét nhất của mô hình này là sự ra đời và phát triển của đô thị sinh thái Fujisawa nằm tại tỉnh Kanagawa. 
 

Để giãn mật độ dân số khu trung tâm, đô thị thông minh Fujisawa được hình thành thành cụm dân cư bền vững về tiêu thụ năng lượng tái tạo. Khu đô thị được xây dựng giống như hình một chiếc lá có diện tích 19 hecta với số vốn là 60 tỷ yên vào năm 2014. Nơi đây là niềm mong ước của Nhật Bản khi tích hợp các tiện nghi, hạ tầng dịch vụ, 1000 ngôi nhà sử dụng năng lượng tái tạo, mọi tiện ích được gói gọn lại trong một đô thị xanh đảm bảo cho người dân có cuộc sống tiện lợi và thoải mái nhất.

Mục tiêu xây dựng Fujisawa là để cắt giảm 70% lượng phát thải carbon và 30% lượng cấp nước, hệ thống năng lượng mặt trời sẽ đáp ứng 70% nhu cầu sử dụng điện của mỗi gia đình. Hệ thống đèn giao thông, đèn LED đều được lắp đặt tấm pin mặt trời gồm 47 camera giám sát hoạt động 24/24. Những động cơ phát ra khí thải sẽ đều bị hạn chế, giao thông thuận lợi, người dân nơi đây đều sử dụng ô tô điện và xe đạp để đi chuyển. Khu đô thị còn thực hiện một kế hoạch đề phòng thảm họa động đất gồm tích trữ năng lượng, dự trữ lương thực các lều trú ẩn tạm thời và các thiết bị sơ cứu tại Trung tâm cộng đồng. Fujikawa cũng là điểm đến dễ dàng kết nối với các khu vực lân cận và các trung tâm lớn.
 

Những công trình xanh tại Fujisawa cũng được xây dựng nổi bật như “Công viên núi Phú Sĩ” được bao phủ bởi không gian xanh mát và không khí trong lành. Sân chơi và khu vực thư giãn cũng tạo điều kiện cho các hoạt động cộng đồng, thể dục tốt cho sức khỏe. Bên cạnh đó không thể thiếu một trong những vẻ đẹp văn hóa của Nhật Bản qua những ngôi đền lịch sử, các khu vực truyền thống và các sự kiện lễ hội độc đáo, tạo nên sự giao thoa giữa nét đẹp hiện đại và truyền thống. Fujikawa không chỉ là một khu đô thị xanh mát, mà còn là một điển hình của sự hài hòa giữa con người và tự nhiên, nơi mà cộng đồng địa phương và môi trường sống đều được đặt lên hàng đầu.
 

Nhìn chung, mô hình xây dựng đô thị sinh thái của người Nhật không chỉ mang lại không gian sống hiện đại mà còn là một bài học về cách tích hợp bền vững và tư duy cộng đồng vào quá trình phát triển đô thị. Việc họ tập trung vào giáo dục từ những nền tảng cơ bản đã giúp tạo ra những thế hệ người dân có nhận thức và trách nhiệm đối với môi trường, một chìa khóa quan trọng để xây dựng một tương lai bền vững và thịnh vượng. 

Xu hướng đô thị xanh cũng đang tiến dần đến Việt Nam, việc học tập từ nước bạn sẽ giúp chúng ta thêm phần nào có thêm những ý tưởng độc đáo cùng với tài nguyên thiên nhiên phong phú để xây dựng lên một Việt Nam bền vững và hiện đại.