Nam Bộ là vùng đồng bằng sông nước và còn là vùng đất đa tộc người, do đó, văn hóa Nam Bộ được hình thành từ các yếu tố văn hóa của người Chăm, người Khmer, người Hoa. Những yếu tố đó được đưa vào văn hóa Việt mang đến nét đặc thù riêng biệt của vùng văn hóa Nam Bộ. Và chỉ tại Nam Bộ yếu tố sông nước mới được nổi lên là một đặc trưng chủ đạo. Đồng thời, mặc dù các vùng văn hóa đồng bằng ở Bắc Bộ và Trung Bộ cũng có sự tiếp biến văn hóa từ các tộc người khác nhau, nhưng chỉ ở Nam Bộ, văn hóa của các tộc người thiểu số sinh sống mang đủ sức ảnh hưởng và tương tác với văn hóa của người Việt trong vùng đến mức làm cho nó trở nên vừa quen thuộc vừa lạ đối với người Việt từ các miền Bắc và Trung. Điều này tạo ra một sự đa dạng và phong phú trong văn hóa miền Nam Bộ, là nét đặc trưng đặc biệt của vùng này so với các vùng khác trong cả nước.
Nhờ vào địa lý đặc thù của Miền Nam Bộ với sông ngòi và đồng bằng rộng lớn, phương thức sản xuất nông nghiệp lúa nước đã phát triển mạnh mẽ. Sông Cửu Long cùng với các chi lưu tạo điều kiện thuận lợi cho việc tưới tiêu, đánh bắt cá và vận chuyển hàng hóa trên sông. Điều này đã làm nên bản sắc đặc trưng văn hóa của vùng Nam Bộ. Đồng thời, với khoảng 50% sản lượng lúa cả nước và nhiều thương hiệu gạo nổi tiếng, Miền Nam Bộ đã góp phần quan trọng vào sản xuất lúa gạo của cả nước. Ngoài ra, Nam Bộ là trung tâm sản xuất trái cây và cây công nghiệp hàng đầu của Việt Nam. Các tỉnh miền Đông nổi tiếng với sầu riêng, mít, bưởi, măng cụt và các đặc sản như dưa hấu Long Trì và dứa Bến Lức ở Long An. Bến Tre là vùng trồng cam, quít, sầu riêng, chuối, măng cụt, mãng cầu, xoài cát và bưởi da xanh, đặc biệt nổi tiếng với trái bưởi Năm Roi. Ngoài ra, Nam Bộ cũng là trung tâm trồng cây công nghiệp lớn nhất của đất nước, với sản xuất cao su, điều, đậu phộng, dừa, mía, thuốc lá và tiêu. Nam Bộ là nguồn lợi tự nhiên cho ngư trường giàu có nhất nước. Đánh bắt và chế biến thuỷ sản phát triển mạnh mẽ ở nhiều thành phố như TP. Hồ Chí Minh, Vũng Tàu và Phú Quốc, nổi tiếng với nước mắm Phú Quốc. Nghề nuôi cá bè trên sông cũng phát triển, đồng thời, Nam Bộ còn là điểm đến của nhiều loài chim hoang dã. Các nghề thủ công truyền thống như điêu khắc gỗ và làm đồ gốm cũng phát triển, đặc biệt là ở Bình Dương và Bến Tre. Bên cạnh đó, vùng Nam Bộ phát triển mạnh mẽ nhờ vào nền kinh tế đa dạng và phong phú. Các trung tâm giao thương ven sông và các chợ nổi là điểm nhấn trong hoạt động thương mại. Đồng thời đa dạng về nghề nghiệp của các cộng đồng dân tộc như người Khmer chủ yếu làm nghề trồng lúa nước; người Hoa chủ yếu làm nghề nông, rừng, cá, muối, sắt; người Chăm làm nghề đánh cá, làm ruộng, buôn bán, dệt vải.
Đến với Nam Bộ, người Việt khi lập ấp thường tổ chức làng ấp dọc theo sông rạch, khác biệt với đồng bằng Bắc Bộ và Trung Bộ. Làng ấp ở Nam Bộ gắn bó dựa vào mối quan hệ láng giềng thay vì quan hệ dòng họ. Động thái dân cư thường xuyên biến động, không phân biệt rõ ràng giữa dân chính cư và dân ngụ cư. người Khmer Nam Bộ tổ chức cộng đồng theo hệ phum, mỗi phum bao gồm vài gia đình quan hệ huyết thống và hôn nhân. Hình thức tổ chức này dựa trên truyền thống nguyên thủy và các nguyện tắc của Phật giáo. Người Hoa Nam Bộ thường duy trì hình thức đại gia đình và tổ chức xã hội thông qua các bang, căn cứ vào phương ngữ và nguồn gốc. Họ cũng thành lập các hội và tổ chức thương mại để liên kết và hỗ trợ lẫn nhau. Người Chăm Nam Bộ thường tuân theo chế độ gia đình phụ hệ, trong khi người Stiêng thì chủ yếu sống trong đại gia đình và tổ chức buôn.
Văn hóa Nam Bộ, trong hoạt động sản xuất và tổ chức xã hội, phản ánh sự đa dạng và phong phú của vùng đất này. Sự hòa nhập của các nền văn hóa, tôn giáo và truyền thống dân tộc tạo ra một bức tranh văn hóa độc đáo. Cách tổ chức xã hội linh hoạt, tính cộng đồng mạnh mẽ và sự tôn trọng đối với các giá trị truyền thống là điểm nhấn của văn hóa Nam Bộ trong hoạt động sản xuất và tổ chức xã hội. Điều này không chỉ là nguồn cảm hứng cho sự phát triển kinh tế và xã hội trong vùng mà còn là nét đặc trưng quý báu của văn hóa Việt Nam.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
